هوش مصنوعی چیست؟/مزایاومعایب هوش مصنوعی/تاریخچه هوش مصنوعی

به گزارش پایگاه خبری «حامیان ولایت»

هوش مصنوعی چیست؟
هوش مصنوعی یا AI هوش عمومی مصنوعی (به انگلیسی: Artificial general intelligence) (مخفف انگلیسی: AGI) هوش ماشینی است که می‌تواند با موفقیت هر کار فکری‌ای را که یک انسان قادر به انجام آن باشد، اجرا کند. این مطلب هدف اصلی برخی از پژوهش‌های حوزهٔ هوش مصنوعی و موضوعی رایج در داستان‌های علمی و نیز آینده‌پژوهی است. به هوش مصنوعی عمومی، با عناوین «هوش مصنوعی قوی»، «هوش مصنوعی کامل» یا توانایی یک ماشین در انجام یک «عمل هوشمند عمومی» نیز اشاره شده است.منابع دانشگاهی «هوش مصنوعی قوی» را برای اشاره به ماشین‌های قادر به تجربهٔ آگاهی محفوظ نگاه داشته‌اند.

 

 

بعضی از مراجع بر تمایز میان هوش مصنوعی قوی و «هوش مصنوعی کاربردی» (که «هوش مصنوعی ناچیز» یا «هوش مصنوعی ضعیف» نیز نامیده می‌شود) تأکید دارند: استفاده از نرم‌افزار برای مطالعه یا انجام موفقیت‌آمیز وظایف تعیین شده‌ای شامل حل مسئله یا استدلال. هوش مصنوعی ضعیف، برخلاف هوش مصنوعی قوی، تلاشی بر انجام گسترهٔ کامل توانایی‌های شناختی انسان نمی‌کند.

 

 

تاریخچه هوش مصنوعی

آیا ماشین‌ها می‌توانند فکر کنند؟

در نیمه‌ی اول قرن بیستم، داستان‌های علمی‌تخیلی، مردم را با مفهوم ربات‌های هوشمند آشنا کردند که اولین آن‌ها، شخصیت مرد حلبی در رمان «جادوگر شهر اُز» (۱۹۰۰) بود. تا اینکه در دهه‌ی ۱۹۵۰، نسلی از دانشمندان، ریاضیدانان و فیلسوفانی را داشتیم که ذهنشان با مفهوم هوش مصنوعی درگیر شد. یکی از این افراد، ریاضیدان و دانشمند کامپیوتر انگلیسی به‌نام آلن تورینگ (Alan Turing) بود که سعی داشت امکان دستیابی به هوش مصنوعی را با علم ریاضی بررسی کند.

تورینگ می‌گفت انسان‌ها از اطلاعات موجود و همچنین قدرت استدلال برای تصمیم‌گیری و حل مشکلات استفاده می‌کنند، پس چرا ماشین‌ها نمی‌توانند همین کار را انجام دهند؟ این دغدغه‌ی ذهنی درنهایت به نوشتن مقاله‌ی بسیار معروفی در سال ۱۹۵۰ انجامید که با پرسش جنجالی «آیا ماشین‌ها می‌توانند فکر کنند؟» شروع می‌شد. تورینگ در این مقاله به شرح چگونگی ساخت ماشین‌های هوشمند و آزمایش سطح هوشمندی آن‌ها پرداخت و با پرسش «آیا ماشین‌ها می‌توانند از بازی تقلید سربلند بیرون آیند؟»، آغازگر آزمون بسیار معروف «تست تورینگ» شد.

 

مزایا و معایب هوش مصنوعی چیست؟

حال که با مفهوم هوش مصنوعی آشنا شدیم، بهتر است به مزایا و معایب آن نگاهی بیندازیم تا درک کنیم آیا هوش‌مصنوعی واقعاً برای بشر مفید است؟

سال 2023 برخی از پژوهشگران و مدیران شرکت های اٌپن ای آی و شرکت دیپ مایند گوگل و برخی از متخصصین پیش بینی کردند تا کمتر از ۱۵ سال آینده سیستم AGI (هوش جامع مصنوعی) که بتواند در آزمون تورینگ و تست های چند وجهی دیگر قبول شود در دسترس خواهد بود. این سیستم عملکردی جامع و عمومی همچون انسان یا بسیار نزدیک به انسان خواهد داشت.

مزایای هوش مصنوعی

مزایای هوش مصنوعی را به‌صورت کلی می‌توان از این قرار دانست:

۱. کاهش خطای انسانی

یکی از بزرگ‌ترین مزیت‌های هوش مصنوعی این است که می‌تواند به‌میزان چشمگیری خطاها را کاهش و دقت را افزایش دهد. تصمیماتی که هوش مصنوعی در هر مرحله اتخاذ می‌کند با توجه به اطلاعات جمع‌آوری‌شده‌ی قبلی و مجموعه‌ی خاصی از الگوریتم‌ها تعیین می‌شود. درصورتی‌که این موضوع به‌درستی برنامه‌ریزی شود، این خطاها را حتی می‌توان به صفر کاهش داد.

۲. حذف ریسک

یکی دیگر از مزیت‌های بزرگ هوش مصنوعی این است که انسان‌ها می‌توانند با استفاده از ربات‌های هوش مصنوعی بر بسیاری از خطرات غلبه کنند. خواه خنثی‌کردن بمب باشد، خواه رفتن به فضا و کاوش در عمیق‌ترین بخش‌های اقیانوس‌ها، ماشین‌هایی با بدنه‌های فلزی مقاوم هستند و می‌توانند در جوهای غیرطبیعی زنده بمانند؛ علاوه‌براین، آن‌ها می‌توانند با مسئولیت بیشتر کار دقیقی ارائه کنند و به‌راحتی فرسوده نمی‌شوند.

۳. هفت روز هفته ۲۴ ساعته در دسترس

مطالعات زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد انسان‌ها تنها سه تا چهار ساعت در روز بازدهی دارند. همچنین انسان‌ها برای ایجاد تعادل میان زندگی کاری و شخصی خود به استراحت نیاز دارند؛ اما هوش مصنوعی می‌تواند بدون وقفه، بی‌پایان کار کند. آن‌ها خیلی سریع‌تر از انسان‌ها فکر می‌کنند و چندین کار را هم‌زمان با نتایج دقیق انجام می‌دهند. آن‌ها حتی می‌توانند کارهای تکراری خسته‌کننده را به‌راحتی با کمک الگوریتم‌های هوش مصنوعی برای مدت نامتناهی انجام دهند.

۴. کمک دیجیتال

تقریباً همه‌ی سازمان‌های بزرگ این روزها از دستیارهای دیجیتال برای تعامل با مشتریان خود استفاده می‌کنند که به‌طور چشمگیری نیاز به منابع انسانی را به حداقل می‌رساند. شما به‌راحتی می‌توانید با چت‌بات‌ها چت کنید و از آن‌ها بپرسید دقیقاً به چه چیزی نیاز دارید. برخی از ربات‌های چت این روزها به‌قدری هوشمند شده‌اند که نمی‌توانید تشخیص دهید آیا با یک چت‌بات چت می‌کنید یا یک انسان.

۵. اختراع‌های جدید

هوش مصنوعی تقریباً در هر حوزه‌ای به اختراع‌های جدید برای حل مشکلات پیچیده کمک کرده است؛ برای مثال، این اختراع‌های اخیر به پزشکان کمک کرده است تا با استفاده از فناوری‌های پیشرفته مبتنی بر هوش مصنوعی، مرحله‌های اولیه‌ی سرطان سینه را در زنان پیش‌بینی کنند.
۶. تصمیمات بی‌طرفانه
انسان‌ها، خواه و ناخواه، با احساسات هدایت می‌شوند. هوش مصنوعی عاری از احساسات و در رویکرد خود بسیار کاربردی و منطقی است. مزیت بزرگ هوش مصنوعی این است که هیچ دیدگاه جانبدارانه‌ای ندارد که این موضوع تصمیم‌گیری دقیق‌تری را تضمین می‌کند.

 

معایب هوش مصنوعی

معمولاً همیشه حرف از مزایای هوش مصنوعی و کمکی است که می‌تواند به بشریت کند، اما بعد از بررسی مزایای هوش‌مصنوعی بهتر است با معایب این حوزه هم آشنا شویم تا درک‌مان از این حوزه کامل‌تر شود.

۱. هزینه‌های بالا

توانایی ایجاد ماشینی که بتواند هوش انسان را شبیه‌سازی کند، کار کوچکی نیست. این کار به زمان و منابع زیادی نیاز دارد و می‌تواند هزینه‌ی زیادی را در بر داشته باشد. همچنین هوش مصنوعی باید روی جدیدترین سخت‌افزار و نرم‌افزارها کار کند تا به‌روز بماند و آخرین نیازها را برآورده کند؛ این موضوع درنتیجه آن را بسیار پرهزینه می‌کند.

۲. نداشتن خلاقیت

یک عیب بزرگ هوش مصنوعی این است که نمی‌تواند یاد بگیرد خارج از چارچوب یا همان Out of Box فکر کند. هوش مصنوعی قادر است در طول زمان با داده‌هایی که از قبل دریافت کرده است و تجربیات گذشته‌ی خود یاد بگیرد، اما نمی‌تواند در رویکرد خود خلاق باشد. یک مثال کلاسیک، ربات Quill است که می‌تواند گزارش‌های درآمد فوربز (Forbes) را بنویسد. این گزارش‌ها فقط حاوی داده‌ها و حقایقی هستند که قبلاً به ربات ارائه شده است. اگرچه این موضوع چشمگیر است که یک ربات می‌تواند به‌تنهایی مقاله بنویسد، اما این مقالات از حس انسانی موجود در دیگر مقالات فوربز بی‌بهره است.

۳. افزایش بیکاری

شاید یکی از بزرگ‌ترین معایب هوش مصنوعی این باشد که کم‌کم تعدادی از کارهای تکراری را با ربات‌ها جایگزین می‌کند. کاهش نیاز به دخالت انسان به مرگ بسیاری از فرصت‌های شغلی انجامیده است. یک مثال ساده چت‌بات است که یک مزیت بزرگ برای سازمان‌هاست، اما یک کابوس برای کارمندان است. مطالعه‌ی Mckinsey پیش‌بینی می‌کند که هوش مصنوعی تا سال ۲۰۳۰ جایگزین حداقل ۳۰ درصد نیروی کار انسانی خواهد شد.

 

 

۴. انسان‌ها را تنبل می‌کند!

برنامه‌های کاربردی هوش مصنوعی اکثر کارهای خسته‌کننده و تکراری را خودکار می‌کنند؛ بنابراین از آنجا که برای انجام‌دادن کارها مجبور نیستیم چیزها را به خاطر بسپاریم یا معماها را حل کنیم، تمایل پیدا می‌کنیم کمتر و کمتر از مغزمان استفاده کنیم. این اعتیاد به هوش مصنوعی می‌تواند برای نسل‌های آینده مشکلاتی ایجاد کند.

۵. حذف اخلاق

اخلاق ویژگی مهم انسانی است که گنجاندن آن در هوش مصنوعی دشوار است. پیشرفت سریع هوش مصنوعی نگرانی‌هایی را ایجاد کرده است که روزی هوش مصنوعی به‌طور غیرقابل‌کنترلی رشد خواهد کرد و درنهایت بشریت را از میان خواهد برد. از این لحظه به‌عنوان تَکینِگی هوش مصنوعی یا AI Singularity یاد می‌شود.

 

هوش‌مصنوعی و تبدیل شدن به یک ضرورت!

هوش مصنوعی ظرفیت عظیمی برای ایجاد دنیایی بهتر برای زندگی ما دارد. مهم‌ترین نقش انسان‌ها این است که اطمینان حاصل کنند که ظهور هوش مصنوعی از کنترل خارج نمی‌شود. اگرچه مزایا و معایب هوش مصنوعی قابل‌بحث است، تأثیر آن بر صنعت جهانی انکارناشدنی است. این حوزه هر روز به رشد خود ادامه می‌دهد و باعث پایداری کسب‌وکارها می‌شود. این موضوع مطمئناً نیاز به سواد هوش مصنوعی ویارتقاء مهارت برای پیشرفت در بسیاری از مشاغل عصر جدید را می‌طلبد؛ بنابراین بسیاری از افراد در هر حوزه‌ای که مشغول‌به‌کار هستند، به‌نوعی به دنبال فراگیری مهارت‌های هوش‌مصنوعی هستند تا درنهایت از این موجی که در راه است عقب نمانند. اگر شما هم به درک این موضوع رسیده‌اید که هوش‌مصنوعی به یک ضرورت تبدیل شده، لازم است همین حالا دست‌به‌کار شوید و شروع به یادگیری کنید. دوره‌های علم داده کافه‌تدریس شروع خوبی برای این مسیر خواهند بود.